(Leptura Quadrifasciata)

Czym jest pętlak czteropaskowy?

Pętlak czteropaskowy znany również jako baldurek pręgowany lub baldurek czteropaskowy jest chrząszczem drewnożernym z rodziny kózkowatych i podrodziny zmorsznikowatych.

Występowanie pętlaka czteropaskowego

Pętlak czteropaskowy jest szeroko rozpowszechniony na terenie północnej, środkowej oraz południowo-zachodniej Europy. Poza Europą pętlak czteropaskowy występuje również na Kaukazie Zakaukaziu, Syberii, w północnej Turcji, Iranie, Mongolii, Chinach, Korei i Japonii. W Polsce pętlak czteropaskowy jest owadem pospolitym za równo w lasach liściastych jak i w mieszanych.

Żerowanie pętlaka czteropaskowego

Pętlak czteropaskowy jest gatunkiem polifagicznym. Ten drewnożerny robak żeruje w wielu gatunkach drzew liściastych w tym miedzy innymi na brzozach, bukach, dębach, grabach, leszczynach, lipach, olchach, osikach, wiązach i wierzbach. Czasami pętlak czteropaskowy żeruje również w drzewach iglastych takich jak świerki lub sosny. Pętlaki czteropaskowe atakują głównie przyziemne części martwych, obumierających lub osłabionych drzew. Często atakowane są również przez tego drewnożernego robaka uschnięte gałęzie znajdujące się w koronach drzew żywych. Drewno zasiedlane przez larwy pętlaka czteropaskowego zazwyczaj jest twarde i wilgotne. Podczas rozwoju larw pętlaka czteropaskowego zwykle dochodzi do rozkładu drewna w związku z czym pod koniec ich rozwoju zwykle jest już ono miękkie.

Jak wygląda pętlak czteropaskowy ?

Osobniki dorosłe pętlaka czteropaskowego osiągają od 11 do 22 milimetrów długości. Ich przedplecze jest wypukłe, dzwonowate i krótsze od szerokości przy nasadzie. Na jego końcu znajdują się odchylone na boki kolce. Pokrywy pętlaka czteropaskowego stopniowo zwężają się ku tyłowi. Na końcach są one ukośnie wycięte. Człony czułków mogą być jednobarwne, czarne lub brunatnożółte. Głowa oraz przedplecze są czarne. Rysunek znajdujący się na przedpleczu pętlaka czteropaskowego cechuje się wysoką zmiennością. Najczęściej składa się on z trzech czarnych, poprzecznych, zygzakowatych pasów znajdujących się na żółtego tła. Czarne są również tylnie końcówki pokryw, a także ich boczne krawędzie.

Wzory pokryw cechują się dużą zmiennością w zależności od tego do której z kilkudziesięciu odmian należy dany pętlak czteropaskowy. W przypadku niektórych odmian czarne paski są na tyle szerokie, że w ich przypadku bardzie możemy mówić o czterech żółtych paskach znajdujących się na czarnym tle niż na odwrót. Czułki oraz nogi samców są czarne. W przypadku samic końce czułków, a czasami również golenie są brunatnożółte.

Rozmnażanie się i rozwój pętlaka czteropaskowego

Osobniki dorosłe pętlaka czteropaskowego pojawiają się od czerwca do sierpnia. Znaleźć je można głównie na roślinach zielnych zaliczanych do różowatych lub baldaszkowatych oraz na materiale lęgowym w którym będą rozwijać się larwy.

Po kopulacji jaja składane są przez samice pętlaka czteropaskowego za pomocą pokładełka w łuskach kory oraz w spękaniach w drewnie. Jaja pętlaka czteropaskowego są białe, wydłużone i lekko zaokrąglone na biegunach.

Larwy pętlaka czteropaskowego wylęgają się z jaj po upływie od 3 do 4 tygodni. Ciała larw są cylindryczne i wydłużone. Te robaki w drewnie osiągają do 30 milimetrów długości. Wygryzają one kręte chodniki mające 18 milimetrów szerokości. Początkowo chodniki te drążone są w drewnie bielastym. Dopiero później zaczynają one być drążone przez te robaki w drewnie twardzielowym. Chodniki drążone przez larwy ściśle wypełniane są wiórkami, ekskrementami i trocinkami. Na końcu chodnika sporządzana jest przez larwy pętlaka czteropaskowego wydłużona, owalna kolebka poczwarkowa o wymiarach wynoszących 40 na 10 milimetrów.

Przepoczwarzenie się larw pętlaka czteropaskowego odbywa się w maju lub w kwietniu. Poczwarki pętlaka czteropaskowego mają od 13 do 35 milimetrów długości. Na końcu ich odwłoka znajdują się dwa krótkie, zakrzywione kolce. Osobniki dorosłe pętlaka czteropaskowego opuszczają drewno przez okrągłe otwory wylotowe mające od 4 do 8 milimetrów średnicy.

Pełen cykl rozwojowy pętlaka czteropaskowego trwa trzy lata.

Szkody wyrządzane przez pętlaka czteropaskowego

Pętlak czteropaskowy powoduje poważne uszkodzenia drzew które opada. Uszkodzenia te mogą doprowadzić nawet do ich złamania. Powoduje również szkody w drewnie stosowym jeśli jest ono wilgotne i znajduje się w ocienionym miejscu.